KNİDOS TIP OKULUNDAN MUĞLA TIP FAKÜLTESİNE: TIP TARİHİNE NOTLAR PROJESİ
Bu proje; Tarihteki ilk tıp okulu olan ve Datça Yarımadasında yer alan Knidos Tıp Okulundan binlerce yıl sonra aynı topraklarda kurulan Muğla Tıp Fakültesi dekanlığı, tarihi mirasın günümüzdeki temsilcisi olma kimliğiyle tıp tarihine katkı sağlayacak kanıt temelli bilgi üretmek ulusal ve uluslararası alanda kamuoyunun dikkatini coğrafyamızda yer alan bu ilk okula ve onun günümüzdeki etkisine çekebilmek amacıyla planlanmıştır.
Projenin Hazırlık Süreci: Son altı yılda çeşitli girişim ve işbirlikleri oluşturularak proje hazırlık aşaması gerçekleştirilmiştir.
Bu Süreçte Gerçekleştirilen Faaliyetler:
- Kos Adasında bulunan Hipokrat Derneği yöneticileri ile karşılıklı işbirliği oluşturulmuştur.
- Bu işbirliği her geçen yılda daha güçlü hale gelmiştir. Pandemiye kadar karşılıklı olarak gerçekleştirilen etkinliklere(özellikle mezuniyet törenlerine) katılım gösterilmiştir.
- MSKÜ Tıp Fakültesinin ilk mezunları 2017 yılında Antik Dönemde olduğu gibi geleneksel Hipokrat yemin seremonisiyle uğurlamıştır. Bu ilk törene Hipokrat Derneği yetkilileri seremonide aktif rol alarak katılım göstermiştir.
- Türk Tıp Tarihi Kurumu ile işbirliği kurulmuş bu konunun önce ülkemizde ardından uluslararası bilim alanlarında konuşulur hale gelmesi için birlikte bir eylem planı hazırlanmıştır.
- Bu konuda daha önce benzer bir proje olan Bergama Tıp Tarihi çalışmasının yürütücüsü olan tıp tarihi uzmanı öğretim üyelerinin danışmanlığına ihtiyaç olduğu onların deneyimlerinin bu proje için yol gösterici olacağı düşüncesiyle Türk Tıp Tarihi Kurumu başkanlığının bu çekirdek kadroyu sürece dahil etmesi kararı verildi (Bergama projesinde şu an görevde bulunan kurum başkanı da bu çekirdek kadroda görev yapmıştı).
- Ayrıca bu projede Knidos Kazı Başkanlığı ve Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün mutlak desteklerinin alınması gerektiğinin altı çizilmiş Dekanlık aracılığı ile ilgili birimlerin yetkilileri ile ön görüşme yapılarak işbirliği fikri karşılıklı onaylanmıştır.
Eylem Planı Oluşturma: MSKÜ Tıp Fakültesi Dekanlığı ile Türk Tıp Tarihi Kurumu yetkililerinin ortak bir projede uzlaşma kararı almaları.
Bu Süreçte Gerçekleştirilen Faaliyetler:
- MSKÜ Tıp Fakültesi 2021 yılı mezunlarının mezuniyet törenini Datça/Kinidos’ta yapma kararı alınmış
- Mezuniyet töreni MSKÜ Tıp Fakültesi Dekanlığı tarafından organize edilmiş ve tören kamuoyunda büyük ilgi görmüştür.
- Bu mezuniyet törenine Türk Tıp Tarihi Kurumu başkanı da katılım göstermiştir.
- Gençleri bu sürece katacak Knidos Tıp Öğrenci Topluluğunun Kuruluş süreci başlatılmıştır.
Çalıştay Hazırlıkları: MSKÜ Tıp Fakültesi Dekanlığı ve Türk Tıp Tarihi Kurumu başkanlığının konunun ilgili tarafları olan tıp tarihi, arkeoloji, felsefe, tarih, sanat tarihi, antropoloji bilim dallarından konuya ilgisi olan bilim insanlarını bir araya getirerek kapsamlı bir bilgi havuzu oluşturma ve daha sonrası için bir eylem planı hazırlama amacıyla bir çalıştay yapma kararı alınması.
Bu Süreçte Gerçekleştirilen Faaliyetler:
- Çalıştay içeriği ve hazırlığı için MSKÜ Tıp Fakültesi Dekanlığı bir zoom toplantısı planlamış katılımları için Türk Tıp Tarihi Kurumu, Knidos Kazı Başkanı, İl Kültür ve Turizm Müdürü, Muğla Valiliği Proje Koordinasyon Birimi sorumlusuna toplantı linkini iletmiştir. 8 Haziran 2021 tarihinde yapılan bu toplantıya katılamayan Knidos Kazı Başkanlığı, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü toplantı esnasında Fakülte dekanı tarafından telefonla aranmış mazeret bildirmeleri üzerine kendileri ile telefonda toplantıda konuşulanlara ilişkin bilgi paylaşılmıştır.
- Haziran ayının ikinci haftasında dekanlığın görevlendirdiği öğretim üyeleri MSKÜ Arkeoloji bölümünü ziyaret ederek onlarla çalıştay hakkında görüşmüştür.
- Eylül ayında genişletilmiş bir toplantı yapabilmek için MSKÜ Tıp Fakültesi Dekanlığı bir zoom toplantısı planlamış katılımları için Türk Tıp Tarihi Kurumu, Knidos Kazı Başkanlığı, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Muğla Valiliği Proje Koordinasyon Birimi sorumlusuna toplantı linkini iletmiştir. Yapılan bu toplantıya katılamayan Knidos Kazı Başkanlığı, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü toplantı esnasında Fakülte dekanı tarafından telefonla aranmış il dışında oldukları için katılım gösteremeyeceklerini bildirmişlerdir. Yine telefonda kısaca bilgilendirme yapılmıştır.
- Tarihin önemli mirası olan ilk tıp okulu özelinde Muğla Tıp tarihine disiplinler arası işbirliği ile ışık tutmak amacıyla 1-2 Nisan 2022 tarihlerinde iki günlük bir çalıştay ile çalıştay süresince açık kalacak ”Antik Dönem Tıp Aletleri” ve “Antik Literatürde Galenos “ başlıklı iki ayrı sergi gerçekleştirilmesine karar verilmiştir (Çalıştay Eylül 2022 tarihine ertelenmiştir ).
- Bu projenin kısa ve uzun vadede amaçları belirlenmiştir.
Bu projenin kısa vadedeki amaçları:
- Çalıştayla birlikte kamuoyunun dikkati bir kez daha konuya çekilebilecektir.
- Çalıştaya Türkiye’de Tıp Tarihi alanına akademisyen yetiştiren köklü üniversitelerin Tıp Fakültelerinin (Ankara Tıp, Hacettepe Tıp, Gazi Tıp, Cerrahpaşa Tıp, Marmara Tıp, Koç Ü. Tıp, Çukurova Tıp, Kocaeli Tıp gibi.) Tıp Tarihi anabilim dalı başkanları katılım gösterecektir. Bu öğretim üyelerinin lisans ve lisans üstü eğitimlerinde müfredatlarında Knidos Tıp Okulu’na yer vermeleri sağlanabilecektir.
- Çalıştaya Türkiye Türk Tıp Tarihi Kurumu üyelerinden katılım olacaktır. Özellikle antik dönem tıp çalışmaları olan bu akademisyenlerin konun araştırılması ve uluslararası yaygınlaştırılmasında akademik ve kişisel ilişkilerini kullanmaları vasıtasıyla büyük katkı sağlayabilecekleri yapılan ön görüşmelerden anlaşılmaktadır.
- MSKÜ Tıp Fakültesinde kurulan Knidos Tıp Öğrenci Topluluğuna ulusal diğer Tıp Fakültelerinden katılım sağlanabilecektir. Böylelikle daha çok Tıp öğrencisi sürece dahil edilebilecektir.
- Çalıştayda sunulan ve konuşulan tüm içerik hızla bir kitaba dönüştürülerek bu alanda literatüre katkı sağlanmış olunacaktır.
- Konuya ilişkin disiplinler arası yeni çalışmalar başlatılmasına fırsat oluşturulabilecektir.
- Bu güne kadar fark edilmemiş olan farklı disiplinlerdeki bilgiler ile Tıp Tarihi alanındaki bilgilerin birbirleri ile ilişkilendirilmesi mümkün olabilecektir.
- Bu konuya ilişkin bir doktora/tıpta uzmanlık tezi hazırlanmaktadır. Bu süreçte tez konusuna da önemli bilimsel bilgi katkısı elde edilebilinecektir.
- Son yıllarda ülkemizde de ilgi gösterilen Tıp Tarihi Turlarının kurumsal düzeyde organize edilmesi ile yerel ve uluslararası turistler için bu tür paket programlar hazırlanabilecektir.
- Türkiye’den tıp fakültesi öğrenci ve yöneticilerinin davet edildiği bir bilim şenliği düzenlenecektir. Bu şenlikle gençlerin bilgi üretmesine katkı sağlanmış olacaktır.
Bu projenin uzun vadedeki amaçları:
- Benzer bir Çalıştayın uluslararası düzeyde gerçekleşmesi planlandığından uluslararası bilim dünyası ile basının dikkati konuya çekilebilecektir.
- Tıp lisans eğitimi ile Tıp Tarihi lisansüstü eğitiminde konun müfredata dahil olması sağlanabilecektir.
- Uluslararası Literatüre Türkiye adresli bilimsel yayınlar üretilebilecektir. Böylelikle çok sınırlı olan Türkiye adresli yayın sayısı artırılabilecektir.
- Uluslararası Tıp öğrencileri ile bu konuda değişim hareketliliği protokolleri geliştirilebilecektir.
- Bu konudaki eşsiz tarihi mirasımızın nesilden nesile aktarımı mümkün olabilecektir.